Wat vieren we?
Van Daguerreotypie tot Smartphone
Op 19 augustus vieren we de Dag van de Fotografie, ook wel bekend als World Photography Day. Deze dag markeert de start van de fotografie op 19 augustus 1839, de dag waarop dit medium 'geboren' werd. Maar wat houdt dit precies in? En hoe zijn we geëvolueerd van de eerste camera’s naar de smartphonecamera’s van vandaag?
Fotografie is tegenwoordig onmisbaar in ons leven en wordt voor allerlei doeleinden gebruikt, zoals reclame, reportages, boeken, medische beeldvorming, en om persoonlijke herinneringen vast te leggen. Voor 1839 had bijna niemand van fotografie gehoord. Door een reeks belangrijke ontwikkelingen groeide het medium uit van een nieuwe uitvinding tot een uitingsvorm die voor bijna iedereen toegankelijk is.
De Voorgangers van Fotografie
Al eeuwen voor de opkomst van fotografie gebruikten mensen de camera obscura om beelden te projecteren. Dit toestel, letterlijk vertaald als 'donkere kamer', is in essentie een afgesloten ruimte waarin licht via een kleine opening wordt geprojecteerd, wat resulteert in een omgekeerd beeld op de tegenoverliggende wand. De camera obscura dateert waarschijnlijk uit de 5e eeuw v.Chr., en bekende schilders uit de 16e eeuw maakten waarschijnlijk gebruik van dit apparaat om realistische werken te creëren. Daarom wordt de camera obscura vaak beschouwd als de voorloper van de fotocamera.
Met de camera obscura konden beelden weliswaar worden geprojecteerd, maar er was nog geen manier om deze vast te leggen. In de eerste helft van de 19e eeuw werkten onderzoekers in verschillende landen gelijktijdig aan methoden om beelden uit de werkelijkheid te fixeren.
19 Augustus 1839: De Geboortedag van Fotografie
Op 19 augustus 1839 werd in Parijs de ontdekking van de Fransman Louis Jacques Mandé Daguerre bekendgemaakt: de daguerreotypie. Deze methode maakte gebruik van een gepolijste, verzilverde koperen plaat, die na blootstelling aan kwikdampen gedetailleerde, spiegelende beelden opleverde.
Hoewel de daguerreotypie verfijnde details kon vastleggen, produceerde elke belichting slechts één beeld dat niet gereproduceerd kon worden. Bovendien vereiste het proces enkele minuten belichting, waardoor de gefotografeerde onderwerpen absoluut stil moesten blijven.
De Franse regering kocht de rechten op de daguerreotypie en maakte de techniek toegankelijk voor algemeen gebruik. Hiermee werd de daguerreotypie de eerste fotografietechniek die op grote schaal kon worden toegepast. Toch bleef deze techniek door de complexiteit, kosten en de gevaren van kwikdampen niet voor iedereen toegankelijk. In de jaren 1860 verdween de daguerreotypie dan ook.
Snelle Ontwikkelingen
Na de introductie van de daguerreotypie en de zoutdruk volgden vele ontwikkelingen elkaar in een razend tempo op. De drang naar vernieuwing was groot, en er kwamen nieuwe technieken zoals het glasnegatief, de albuminedruk en de daglichtcollodiumzilverdruk. Deze verbeteringen verkortten de belichtingstijden en maakten het mogelijk om handcamera’s zonder statief te gebruiken.
Fotografie vond steeds meer toepassingen, zoals in reisverslagen, wetenschap en pasfoto’s. Toch bleef zelf fotograferen iets voor professionals of gepassioneerde amateurs.
Industriële Revolutie van Fotografie
Vanaf 1880 werden fotografische materialen steeds meer industrieel geproduceerd, waardoor de prijzen daalden en fotografie voor een breder publiek toegankelijk werd. In België begon Lieven Gevaert met de productie van fotopapier, terwijl in de Verenigde Staten George Eastman, oprichter van Kodak, fotografie betaalbaar en toegankelijk maakte met eenvoudige technologie.
De Kodak: Een Revolutionaire Camera
In 1888 bracht George Eastman de Kodak-camera op de markt, een kleine doosvormige camera die het leven van veel mensen voorgoed veranderde. Met de slogan ‘You press the button, we do the rest’ introduceerde Eastman het concept van de snapshot. Fotografen hoefden hun negatieven en afdrukken niet langer zelf te ontwikkelen; ze konden de camera eenvoudigweg opsturen, waarna Kodak de rest deed.
Van Zilver naar Pixels
In 1975 luidde Steven Sasson van Kodak een nieuw tijdperk in met de introductie van de digitale camera. Elektronica werd gemeengoed in fotoapparatuur, en lichtgevoelig zilver maakte plaats voor pixels. Foto’s hoefden niet meer ontwikkeld te worden en konden direct op een scherm worden bekeken.
En Nu?
Tegenwoordig zijn foto’s overal: in kranten, tijdschriften, boeken, op reclameborden, en in onze digitale apparaten. Steeds meer mensen zijn fotograaf, vooral dankzij de camera’s in smartphones. Foto’s worden nauwelijks nog op papier afgedrukt, maar voornamelijk digitaal bekeken en bewaard. Ze dienen niet meer alleen als documentatie, maar ook als communicatiemiddel.
Elk jaar komen er nieuwe smartphones en digitale camera’s op de markt met steeds betere lenzen. Dankzij artificiële intelligentie (AI) kun je zelfs foto’s genereren zonder een camera te gebruiken. Tegelijkertijd maakt ook analoge fotografie een comeback. Ongeacht jouw voorkeur, weet je nu wanneer het allemaal begon: op 19 augustus 1839.
Fijne Dag van de Fotografie!
BRON: FOTOMUSEUM ANTWERPEN
Comments